Het verhaal van de wol: Waar het allemaal begint

IN HET ARTIKEL VAN VANDAAG KOM JE TE WETEN:

Wat gebeurt er voordat de wol in de vorm van een trui, sokken of merino T-shirt in jouw handen terechtkomt? Waar begint haar reis, wie zit erachter en waarom is het zinvol om erin geïnteresseerd te zijn?

In het eerste deel van Het verhaal van wol vertellen we je waar wol eigenlijk vandaan komt, hoe het leven van de schapen eruitziet en wat het werk is van degenen die er iets moois, duurzaams en comfortabels van maken.

Het begint allemaal op de weide

De productie van wolproducten begint op de weide, waar de schapen en hun dagelijkse behoeften wordt verzorgd. Schapenhouderij kent in Tsjechië en Slowakije een lange traditie die honderden jaren teruggaat. Schapen worden niet alleen gefokt voor hun vlees, maar vooral voor hun wol. De kwaliteit van de wol hangt af van de omgeving, de fokomstandigheden en de verzorging die de dieren krijgen. Op veel plaatsen bestaan er nog steeds kleinere boerderijen en berghutten, waar de kennis van generatie op generatie wordt doorgegeven. Dankzij deze boerderijen ontstaan wollen producten met een duidelijke oorsprong en verhaal.

Het hele jaar door leven met schapen

De zorg voor schapen is een jaarlijkse cyclus. Het werk op de boerderij volgt het ritme van de seizoenen. Elk van hen brengt specifieke uitdagingen en behoeften met zich mee voor de kudde.

LENTE: eerste weidegang

De lentemaanden behoren tot de meest uitdagende maanden voor de boeren. Het lammerseizoen begint als de lammetjes geboren worden. Schapen hebben een rustige omgeving nodig, regelmatige controles en genoeg voeding om voor hun jongen te kunnen zorgen. Pasgeboren lammetjes worden gewogen, gemerkt en hun gezondheid wordt gecontroleerd. Zodra het weer verbetert en het gras begint te groeien, worden de schapen vrijgelaten om te grazen.

ZOMER: landschapsverzorging

In de zomer brengen schapen het grootste deel van hun tijd door in de weiden, waar ze toegang hebben tot vers gras, kruiden en water. Ze lopen elke dag kilometers, wat hun conditie ten goede komt. Begrazing heeft ook een ecologisch belang: schapen grazen op natuurlijke wijze de vegetatie af, wat helpt om het landschap open te houden en overgroei te voorkomen .

HERFST: de wol scheren

In de herfst is het tijd om de wol te scheren. Tijdens het scheren worden de schapen in een stabiele positie klemgezet en wordt de wol met een speciale schaar of een scheermachine in zo groot mogelijke stukken verwijderd. Het scheren moet voorzichtig gebeuren, om de wol niet te beschadigen en het dier niet te verwonden. Vervolgens wordt de wol gereinigd en gesorteerd op kwaliteit.

WINTER: rust en comfort in de stal

Schapen brengen de winter meestal door in een schuilplaats of stal, waar ze beschermd zijn tegen sneeuw en wind. Hoewel het seizoen rustiger is, vereist het regelmatig stalonderhoud, water geven en het strooisel controleren. Een goede verzorging in de winter is belangrijk voor de conditie van de dieren in het komende seizoen.

Schapenwoordenboek: termen om te kennen

Ooi

Zij wordt geen "schaap" genoemd, maar een ooi – dat is de correcte term voor een volwassen vrouwelijk schaap. Zij is degene die lammetjes draagt en wol geeft. Als ze "lammert" betekent het dat ze aan het bevallen is.

Hok

Als de zon ondergaat, gaan de schapen naar het hok – een plaats waar ze veilig zijn voor roofdieren en regen. Vaak worden de schapen daar ook geschoren of worden de hoeven gecontroleerd.

Vacht

Het hele lichaam van een schaap is bedekt met vacht – een dikke laag wol. De vacht kan fijn, krullend, lang of kort zijn, afhankelijk van het ras. De kwaliteit ervan bepaalt of het uiteindelijk een deken, sokken of misschien wel vilt wordt.

Vers geschoren wol

Het eerste wat we van een schaap krijgen is de vers geschoren wol. Het ziet er nog steeds onverzorgd uit en zit vol met stukjes hooi.

Lanoline

Bij de verwerking van de vers geschoren wol komt lanoline vrij, een natuurlijke was die de vacht van het schaap beschermt. Het wordt vooral gebruikt in natuurlijke cosmetica, wasmiddelen en schoonmaakproducten.

Fujara

En tenslotte – de fujara. Een traditioneel houten blaasinstrument dat deel uitmaakte van het leven van herders in Slowakije. Er werd op gespeeld tijdens het hoeden van de schapen en in de vrije tijd. De diepe klank was goed te horen in het bergachtige landschap. Het diende niet alleen voor muziek, maar ook als een eenvoudig communicatiemiddel over lange afstanden.

Wol is een natuurlijk materiaal met een enorm potentieel. Het is geen modetrend. Het is een terugkeer naar iets dat zinvol is. Of het nu fijn of grof is, uit eigen land komt of van de andere kant van de wereld, het is nog steeds wol. Hernieuwbaar, natuurlijk en veelzijdig.

In de volgende delen gaan we dieper in op wat wol kan doen, welke soorten wol er zijn en welke voordelen wol biedt in de zomer en de winter.